روایات اهل بیت ((ع)) از ابتدای تدوین مناب(ع) تفسیری مورد توجه مفسران ا(ع)م از شی(ع)ه و اهل سنت بوده است. مفسران اهل سنت، (ع)ملکرد متفاوتی در مواجهه با روایات اهل بیت ((ع)) داشته اند: برخی از آنان به شکل گسترده و با روش منصفانه ای به نقل و نقد روایات اهلبیت پرداخته اند، اما برخی دیگر (ع)لاوه بر مراج(ع)ه اندک به این روایات، در نقد آنها نیز به دور از انصاف (ع)مل کرده اند. این پژوهش در پی نشان دادن میزان اقبال ابن جوزی، مفسر مشهور اهل سنت در قرن ششم هجری، به روایات اهل بیت ((ع)) و نحوه موض(ع) گیری او در قبال این روایات است. نتیجه حاصله از این قرار است که روایات اهل بیت ((ع)) جایگاه در خور توجهی در تفسیر ابن جوزی ندارد، چرا که ابن جوزی (ع)لاوه بر مراج(ع)ه اندک به روایات اهل بیت ((ع)) به شکل غیر منصفانه به نقد آنها پرداخته است. بسیاری از روایات منتسب به امیرالمومنین ((ع)) و سایر اهل بیت ((ع)) که در تفسیرش آمده است، از روایات ض(ع)یف به شمار می آید.

رج(ع)ت یکی از آموزه های مهم شی(ع)ه دوازده امامی به شمار می آید که ا(ع)تقاد به آن از ضروریات مذهب امامیه است. نداشتن درک صحیح از م(ع)نای رج(ع)ت، از یک سو موجب شده است که در طول تاریخ درباره این آموزه بدبینی هایی ایجاد و در پی آن اتهامات قابل تاملی متوجه این مذهب شده تا جایی که به (ع)نوان مثال می توان به روایات بسیار زیادی در کتب روایی (ع)امه اشاره کرد که به خاطر وجود یک شی(ع)ه در سلسله راویان حدیث، آن هم تنها به دلیل ا(ع)تقاد به رج(ع)ت، از حیز ا(ع)تبار ساقط شده است. از سوی دیگر منجر به اشکالاتی درباره این آموزه شده است که اساسا خارج از موضو(ع) بحث است و لطمه ای به این ا(ع)تقاد نخواهد رساند.صرف نظر از انتقادات برون مذهبی به این ا(ع)تقاد امامیه، در درون مذهب و بین (ع)لمای شی(ع)ی نیز ضمن ا(ع)تقاد اجمالی به اصل آموزه، تفاوت هایی در تبیین آن قابل مشاهده است. اگر چه ت(ع)داد م(ع)تقدان به آموزه رج(ع)ت، به (ع)نوان حادثه ای در هنگام ظهور حضرت ولی (ع)صر ((ع)ج) و بازگشت اموات به دنیا بسیار بیشتر از مخالفان این تبیین است در(ع)ین حال هستند کسانی که رج(ع)ت را به م(ع)نای بازگشت حکومت به خاندان اهل بیت ((ع)) در (ع)صر ظهور به شمار می آوردند و زنده شدن اموات و بازگشت ایشان به این جهان را مقبول نمی دانند.تبیین صحیح و کامل مفهوم رج(ع)ت از منظر مذهب امامیه، ذکر ثمرات ا(ع)تقاد به آن و به ویژه آشکار سازی (ع)قیم بودن این اشکالات وارد شده از سوی مخالفان، از جمله مسائلی است که محقق ساختن آن، هدف پژوهش حاضر را م(ع)ین می کند.شیوه پژوهش مبتنی بر روشی روایی - کلامی با تکیه بر احادیث وارد شده از ائمه اهل بیت به ویژه امام رضا ((ع)) است.

در قرآن کریم در آیات بسیاری سخن از تاویل رفته و در یکی از آیات دانستن تاویل محصور به (ع)لم الهی شده است. از سویی در روایات رسیده از اهل بیت نسبتی میان اهل بیت و تاویل برقرار شده است. این مقاله در مقام بیان م(ع)نای تاویل در نظر اهل بیت و تفاوت آن با تفسیر و نسبت میان ظاهر و باطن با تفسیر و تاویل است. همچنین تبیین دیدگاه اهل بیت درباره قابل دسترسی بودن تاویل برای دیگران با توجه به ظرفیت پذیری تاویل قرآن است. تصدیق این نظریه نیز منوط به پاسخ شباهت از آن جمله مذمت هایی است که در لسان اهل بیت ((ع)) نسبت به تاویل گران شده است.

اهل سنت در حوزه شخصیت شناسی به طور مکرر فضایل اهل بیت ((ع)) را بیان کرده و کتاب های مت(ع)ددی را در این زمینه سامان داده اند؛ به گونه ای که به جرات می توان گفت که در فضایل هیچ گروهی، حتی خلفای سه گانه و ائمه چهارگانه اهل سنت نیز، این میزان کتاب به سامان نرسیده است. بی شک، این نگاه اهل سنت به اهل بیت ((ع)) مستلزم این است که ایشان در حوزه نقل روایات نیز توجه شایانی به روایات اهل بیت ((ع)) داشته و هماره در نقل و نقد روایات ایشان اهتمام ویژه ای داشته باشند. در این پژوهش، مهم ترین کتاب های روایی اهل سنت جستجو شده و آمار مربوط به روایت های هر یک از ائمه اهل بیت ((ع)) در این مناب(ع)، به تفکیک، استخراج گردیده و با استناد به این آمار، ثابت شده است که اهل سنت در مقام نقل روایات، آن گونه که باید، به روایات اهل بیت ((ع)) توجه نکرده اند.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراج(ع)ه فرمایید.

چکیده فارسی:قرآن کریم به (ع)نوان آخرین کتاب آسمانی، رسالت هدایت نسل های بشر را به (ع)هده دارد و اهل بیت ((ع)) مخاطبان اصلی آن، مفسر و مبین آن هستند. تفسیر م(ع)صومین ((ع)) به دلیل گستره و (ع)مق م(ع)انی و ارتباط و اتصال آموزه های این خاندان به وحی، ویژه ایشان است به گونه ای که دیگران توانایی چنین فهم و تفسیری را ندارند و از ورود به این وادی ناتوانند. م(ع)رفت و تفسیر ویژه اهل بیت ((ع)) شامل: درک مراد اصلی آیات، فهم دقیق و غیر قابل خطا از بطون قرآن، تاویل صحیح آیات متشابه، بیان مصادیق باطنی برای آیات و بیان امور غیبی است که تنها در انحصار م(ع)صومین است و دیگر مفسران به فراخور سطح (ع)لمی خود، به مراتبی از تفسیر دست یافته و از بیانات تفسیری اهل بیت برخوردارند. این مقاله با استناد به روایات تفسیری اهل بیت ((ع)) و بیان نمونه هایی از آن، در صدد اثبات م(ع)رفت خاص اهل بیت ((ع)) نسبت به قرآن و انحصار فهم کامل قرآن به ایشان است.   چکیده (ع)ربی:القرآن الکریم بصفته آخر کتاب سماوی یحمل رسالة هدایة أبناء البشریة، والخطاب فیه موجه بشکل أساسی إلی أهل البیت وهم المفسرون له والمبینون لم(ع)انیه. إن تفسیر الم(ع)صومین ((ع)) یتسم بالس(ع)ة و (ع)مق الم(ع)انی، اضافة إلی ارتباط ت(ع)الیم أهل هذا البیت بالوحی بحیث أن الآخرین یفتقرون إلی مثل هذا الفهم والتفسیر و ی(ع)جزون (ع)ن الدخول فی هذا الم(ع)ترک. إن م(ع)رفة و تفسیر أهل البیت ((ع)) یشمل الامور التالیة: ادراک المقصود الاساسی للآیات، الفهم الدقیق الذی لا خطأ فیه لبطون القرآن، والتأویل الصحیح لما تشابه من آیاته، و بیان المصادیق الباطنیة للآیات و ما تنطوی (ع)لیه من المغیبات. و (ع)لم ذلک کله (ع)ند الم(ع)صومین، واما المفسرون الآخرون فیأخذ کل واحد نصیبه من الم(ع)طیاتوالبیانات التفسیریة لأهل البیت، تب(ع)ا لمستواه ال(ع)لمی. ترمی هذه المقالة من خلال الاستناد الی الروایات التفسیریة لأهل البیت ((ع)) و (ع)ن طریق است(ع)راض امثلة منها، اثبات الم(ع)رفة الخاصة لأهل البیت بالقرآن، و ان الفهم الکامل للقرآن یختص بهم دون سواهم من سائر الناس.

قرائت م(ع)تبر قرآن کریم، به م(ع)نای مصطلح ی(ع)نی کیفیت اداء حروف و کلمات قرآن کریم یکی از مهم ترین و بنیادی ترین پرسش ها در مورد خوانش متن قرآن کریم است. راه کارهای متفاوتی برای پاسخ به این پرسش، از جانب (ع)لماء شی(ع)ه داده شده است. این پژوهش با روش مطال(ع)ه تاریخی اسناد و شواهد، تلاش در جهت دستیابی به قرائت م(ع)تبر در نزد اهل بیت((ع)) دارد و از روایات به (ع)نوان شاهد تاریخی، برای شناخت قرائت م(ع)تبر، نزد اهل بیت((ع)) استفاده می کند. بررسی شواهد روایی نشان می دهد، قرائتی که اهل بیت((ع))، در تفسیر ملاک قرار داده اند، با قرائتی که با (ع)نوان روایت حفص از (ع)اصم شناخته شده و قرائت مشهور در جهان اسلام است انطباق دارد.

فضایل اهل بیت (ع)صمت ((ع)) با وجود (ع)ناد دشمنان و کتمان بسیاری از دوستان، هستی را فراگرفته است. هیچ انسان واق(ع) بین و خواستار حقیقتی نیست که آن شخصیت را بشناسد و دلش از مهرشان سرشار نباشد؛ هر چند ابراز نکند. بزرگان دین از هر فرقه و گرایش، به آن فضایل اشاره کرده و محبت خویش را نسبت به خاندان نبی اکرم (ص) بیان داشته اند. امام شاف(ع)ی پیشوای فرقه شاف(ع)ی به مناسبت های مختلف نسبت به اهل بیت: اظهار ارادت کرده و موض(ع) خویش را در قبال ایشان با صراحت و تاکید ا(ع)لام کرده است.به نظر رسید، سخن گفتن از ش(ع)ر شاف(ع)ی درباره اهل بیت ((ع)) بدون م(ع)رفی دیوان او و چگونگی اش(ع)ار و موضو(ع)ات آن، کاری غیر مستند و سطحی است، بنابراین، ما در این مقاله، با نگاهی به زندگی و جایگاه او در ش(ع)ر (ع)ربی و مصادر دیوان و موضو(ع)ات ش(ع)ری اش، اش(ع)اری را که درباره اهل بیت ((ع)) سروده است، همراه با مصادر اصلی و ترجمه فارسی و گاهی توضیح و نقد و نظر تحلیل نموده و نتیجه گیری کرده ایم.